SİZİ bir odaya alıp sesli olarak bazı rakamlar okuyacağım. Siz de okuduğum her rakamı, tersten bana okuyacaksınız. Bu testi bitirdikten sonra, sizi 50 dakika 'şehir içine' yürüyüşe göndereceğim. Yürüyüşten dönünce testi tekrar yapacağım. Acaba yürüyüşten sonra, testteki performansınız artar mı azalır mı?

Peki, sizi 'şehir içine' değil de 'doğaya' yürüyüşe göndersem ne olur?

DOĞA VE HAFIZA

Michigan Üniversitesi'nden Prof. Marc Berman tam olarak bu araştırmayı yapıyor. Deneklere hafıza testi yaptıktan sonra bazılarını 'doğaya', bazılarını 'şehir içine' yürümeye gönderiyor.

Yürüyüşten sonra aynı testi tekrar yapıyor ve görüyor ki doğada yürüyenlerin hafızalarını kullanma kapasitesi yüzde 20 artıyor.

Şehir içinde yürüyüş de katkı sağlıyor ama daha az. Sonuçta yürümek gibi bir egzersiz her zaman beyni daha iyi çalıştırır.

Peki, sizi yürütmesem, sadece doğa resimleri göstersem?

Prof. Berman bu deneyi de yapıyor. Denekler hiç yürümüyor. Bazıları 'şehir' resimlerine bazıları 'doğa' resimlerine bakıyor. Aynı şekilde doğa resimlerine bakanlar hafıza testinde çok daha başarılı oluyor. Yani, yürüme olmasa bile doğaya maruz kalmak hafızayı geliştiriyor.

Peki, bu mantıkla okullarda öğrenmenin kalitesini arttırabilir miyiz?

ÖĞRENME VE DOĞA

Illinois Üniversitesi'nden Ming Kuo ve meslektaşları her açıdan benzer iki sınıf buluyor.

Bu sınıflardan bir tanesi on hafta boyunca 'sınıfta', diğeri 'doğada' ders yapıyor.

Testler ve gözlemler sonucunda görüyor ki doğada ders yapmak öğrencinin odaklanmasını iki kat daha arttırıyor.

Doğada, öğretmen çocukları çok çok az uyarıyor. Çünkü çocuklar çok rahat odaklanabiliyor. Doğanın, öğrenme ve hafıza üzerine bu kadar olumlu katkısı var.

Peki, bunun altında yatan sebep ne?

DİKKATİN KULLANIMI

Hafızanın öğrenme ve dikkat (attention) ile direkt ilgisi var.

Herhangi bir şeye dikkatinizi vermezseniz, onu öğrenemezsiniz (farkında olmadan öğrenmeler hariç).

Tehlikeli bir ortama girerseniz, farkında olmadan dikkatinizin bir kısmını kendinizi korumaya harcarsınız. Örneğin, bir caddedeyseniz, gelen arabalara bakarsınız. Caddedeki bu objeler sizin dikkat rezervinizden çalar. Bilim insanları buna 'istemdışı dikkat' diyor. Bu durumda öğrenmek istediğinize şeylere verecek daha az dikkatiniz kalır. İstemdışı dikkat, istemli dikkatinizi azaltır. Ama doğada olursanız, beden kendini güvende hisseder. Güvende hissettiği için de çok fazla istemdışı dikkat kullanmaz. Bu durumda istemli dikkatini daha iyi kullanır.

İşte bu yüzden ne kadar doğada olursanız, o kadar çok konsantre olabilirsiniz.

Maalesef çocuklar doğadan tamamen uzaklaştı. Binaların içine sıkıştı. Okula servisle gidiyor, arabaların içine sıkıştı. Zaten bundan dolayı okullarda bu kadar öğrenme ve davranış problemi var. Buna bir de sentetik yiyecekleri ekleyin. Biz acilen okullarımızda çocukları doğayla bütünleştirmeliyiz.

 Unutmayın doğadan uzak büyüyen bir çocuğun hem bilişsel, hem sosyal, hem de duygusal gelişimi sekteye uğrar.